काठमाडौँ / नेपालीहरुको दोस्रो महान चाड तिहार जारी छ । यस चाडले सुख, शान्ति र सकारात्मक ऊर्जा ल्याउने गर्दछ । तिहार चिरायू, झिलिमिली, ऐश्वर्य र श्रीवृद्धिसँग पनि सम्बन्धित छ । धार्मिक मान्यता अनुसार रावणको लंका दहन गरी १४ बर्ष वनवास काटेर भगवान् श्रीराम आफ्नो घर अयोध्या फर्केका थिए । भगवान् श्री रामको राज्य फिर्तीबाट खुशी भएका उनका प्रजाले पूरै नगरमा स्वागतको भव्य आयोजना गरेका थिए । राम घर फर्कदा राज्यभरी दियो बालेर भिलिमिली पारिएको थियो । तिहार यही मात्र कारणले मनाइएको हैन । यस पर्वका पछाडि अनकौँ कारण छन् ।
१. देवी लक्ष्मी कार्तिक महिनामा औंसीका दिन समुन्द्र मन्थनमा अवतार लिइ प्रकट भएकी थिइन् ।
२. यही दिन भगवान् विष्णुले आफ्नो पाँचौ अवतार वामन अवतारमा देवी लक्ष्मीलाई राजा बालिबाट मुक्त गराएका थिए ।
३. यसै दिन भगवान् श्रीकृष्णले राक्षसका राजा नरकासुरको वध गरी उनको चंगुलबाट १६ हजार महिलालाई मुक्त गरेका थिए ।
४. महाभारत अनुसार कार्तिक औंसीका दिन पाण्डवले १२ बर्षको वनवास काटेर राज्य फर्कदा उल्लासमा दीपावली गरिएको थियो ।
५. यसै दिन राजा विक्रमदित्यको राज्याभिषेक भएकाले दीपावली मनाउन थालिएको थियो ।
६. कार्तिके औंसीका दिन स्वामी दयानन्द सरस्वतीले हिन्दु अस्तित्व बनाउन आर्य समाजको स्थापना गरेका थिए ।
तिहारमा भगवान गणेशसहित सबै देवताको पूजा गरिन्छ । अझ विशेषतः गणेश र लक्ष्मीको आराधना गर्ने गरिन्छ । लक्ष्मी धनकी देवी र गणेश प्रथम पुजनीय देवता भएकाले एकसाथ पूजा गर्ने परम्परा बसेको हो ।
